บริเวณตำบลกุดเรือคำ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร
โดยในขั้นแรกชาวบ้านจะใช้ไม้กวาดขี้ทามากองรวมกันไว้ จากนั้นจึงตักเอาน้ำเกลือจากบ่อน้ำเกลือหรือบ่อน้ำสร้างมาผสมกับดินขี้ทาในลานเกลือ โดยจะใช้ถังตักน้ำเกลือจากบ่อ เทลงไปจนได้ระดับน้ำครึ่งหนึ่งของขอบลานเกลือ แล้วจึงเทดินขี้ทาตามลงไป อัตราส่วนระหว่างน้ำเกลือกับดินขี้ทาที่ผสมกันนี้ไม่มีความแน่นอนขึ้นอยู่กับผู้ทำ แต่โดยปกติแล้ว มักจะใช้อัตราส่วน ๑ : ๑ ถัง ใช้ไม้คาดทา กวนให้เข้ากัน ทิ้งไว้ประมาณ ๓-๔ ชั่วโมง เพื่อให้ดินตกตะกอนจนน้ำใส แล้วจึงปล่อยน้ำผ่านท่อไม้ไผ่ลงไปในบ่อพักน้ำเกลือ ส่วนดินจืดที่เหลือที่เหลือจากการตกตะกอนจะถูกนำมาพอกกับคันลานเกลือ เพื่อให้หนาขึ้น
การต้มเกลือ จะตักน้ำเกลือที่เก็บไว้ในบ่อพักน้ำเกลือเทลงไปในถังแดงที่วางเรียงกัน ใส่ฟืนและคอยดูความร้อนให้สม่ำเสมอ ระยะเวลาที่ใช้ในการต้มเกลือแต่ละครั้งประมาณ ๖ ชั่วโมง น้ำเกลือจะค่อย ๆ งวดลงจนเกลือตกผลึก แล้วจึงตักเม็ดเกลือใส่ในสาดที่วางอยู่บนหลุมเล็ก ๆ น้ำเกลือที่ตกค้างอยู่จะไหลลงสู่หลุมเล็ก และจะถูกนำกลับมาต้มอีกครั้งหนึ่ง
ในสมัยนั้น การต้มเกลือจะทำตลอดทั้งวันทั้งคืน โดยจะแบ่งช่วงเวลาในการต้มออกเป็น ๔ ช่วง คือเช้า-เที่ยงวัน เที่ยงวัน-เย็น เย็น-เที่ยงคืน เที่ยงคืน-เช้า ในระหว่างนั้น จะมีการผลัดเปลี่ยนกันมาเฝ้าเตาต้มเกลือ หลังจากนั้นจะมีพ่อค้ามารับซื้อเกลือที่บรรจุใส่กระทอไว้รอการขาย
ส่วนการทำเกลือในปัจจุบัน ก็มีวิธีการทำเช่นเดียวกับในอดีต แต่จะแตกต่างที่ภาชนะในการต้มเกลือ จะใช้ถังสังกะสีทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าแทนถังแดง หรือบางแห่งก็ยังคงใช้ถังแดงอยู่ ส่วนการต้มที่ใช้วิธีการตักน้ำโดยตรงมาต้ม (จากบ่อในอ่างเก็บน้ำหนองเรือ) ปริมาณที่ได้จากการต้มในแต่ละครั้งจะได้ปริมาณน้อยกว่า การต้มที่ผสมดินขี้ทา
ขอบคุณข้อมูลจาก
http://lek-prapai.org/home/view.php?id=879
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น